Osnovni kapital, organi društva i zastupnici kod društva sa ograničenom odgovornošću i akcionarskog društva
Osnovni (registrovani) kapital društva sa ograničenom odgovornošću
1.Zakonom o privrednim društvima propisano je da je osnovni (registrovani) kapital društva novčana vrednost upisanih uloga članova društva u društvo koje je registrovano u skladu sa zakonom o registraciji.
2.Ulozi mogu biti novčani i nenovčani i izražavaju se u dinarima. Ako se uplata novčanog uloga vrši u stranoj valuti dinarska protivrednost uloga obračunava se po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan uplate uloga.
3.Minimalni upisani osnovni kapital (novčani ili nenovčani) iznosi najmanje 100 dinara (osim ako je posebnim zakonom predviđen veći iznos).
4.Ulog se prilikom osnivanja društva s ograničenom odgovornošću ne mora uplatiti odnosno uneti, već se mora samo upisati, a u osnivačkom aktu se mora odrediti u kom roku u kome će član društva uplatiti odnosno uneti ulog. Rok za uplatu ne može biti duži od 5 godina i računa se od dana donošenja osnivačkog akta. Članovi društva stiču udeo u društvu preuzimanjem obaveze uplate odnosno unošenja uloga.
5.Nenovčani ulozi mogu biti samo u stvarima i pravima. Vrednost nenovčanog uloga se utvrđuje sporazumom od strane svih članova društva ili putem procene stručnog lica koje je od nadležnog državnog organa ovlašćeno da vrši procene određenih stvari i prava (sudski veštak, revizor ili drugo stručnog lice). Ukoliko, u skladu sa čl. 56. i 57. Zakona o privrednim društvima nije vršena procena vrednosti nenovčanog uloga, sačinjava se potvrda o njegovoj vrednosti, u skladu sa članom 58. Zakona o privrednim društvima koja se dostavlja radi registracije i objavljivanja.
Osnovni (registrovani) kapital akcionarskog društva
2.1.Upisane akcije koje se u skladu sa osnivačkim aktom uplaćuju u novcu uplaćuju se pre registracije osnivanja na privremeni račun kod poslovne banke u Republici Srbiji. Pre registracije društva akcionari koji osnivaju društvo dužni su da uplate, odnosno unesu uloge koji predstavljaju najmanje 25% osnovnog kapitala, pri čemu uplaćeni iznos novčanog dela osnovnog kapitala ne može biti niži od iznosa minimalnog osnovnog kapitala koji je propisan Zakonom i iznosi 3.000.000,00 dinara.
Organi uprave u društvu sa ograničenom odgovornošću
3.1.Prilikom osnivanja društva sa ograničenom odgovornošću, osnivač/i u zavisnosti od svojih potreba odlučuju da li će upravljanje društvom biti jednodomno ili dvodomno.
3.2.Jednodomno upravljanje znači da društvo ima jednog ili više direktora.
3.3.Dvodomno upravljanje znači da društvo ima jednog ili više direktora i nadzorni odbor. Ukoliko se osnivač/i odluče za dvodomni sistem upravanja, uz prijavu se prilažu i odluke o imenovanju predsednika i članova nadzornog odbora, ako nisu imenovani u osnivačkom aktu.
3.4.U društvu sa ograničenom odgovornošću svi direktori su i zakonski zastupnici i upisuju se na strani broj 5 jedinstvene registracione prijave osnivanja DOO. Ukoliko će društvo pored direktora imati i druge zastupnike (zamenika direktora i drugo) oni se upisuju na strani broj 6 jedinstvene registracione prijave osnivanja DOO kao Ostali zastupnici.
Organi uprave u akcionarskom društvu
4.1.Prilikom osnivanja akcionarskog društva, osnivač/i u zavisnosti od svojih potreba odlučuju da li će upravljanje društvom biti jednodomno ili dvodomno.
4.2.Jednodomno upravljanje znači da društvo ima jednog ili više direktora. Ukoliko AD sa jednodomnim upravljanjem ima tri ili više direktora, oni formiraju odbor direktora koji ima i svog predsednika.
4.3.Dvodomno upravljanje znači da društvo ima jednog ili više izvršnih direktora i nadzorni odbor. Ukoliko AD sa dvodomnim upravanjem ima tri ili više izvršna direktora, oni formiraju izvršni odbor koji ima i svog predsednika. Ukoliko se osnivač/i odluče za dvodomni sistem upravanja, uz prijavu se prilažu i odluke o imenovanju predsednika i članova nadzornog odbora, ako nisu imenovani u osnivačkom aktu.
4.4.U akcionarskom društvu zakonski zastupnici su direktori, ali to ne moraju biti svi direktori, već samo pojedini ukoliko osnivači tako odrede. Oni direktori koji imaju ovlašćenje za zastupanje upisuju se na strani broj 6 jedinstvene registracione prijave osnivanja AD, a svi direktori (i oni koji imaju i oni koji nemaju ovlašćenje za zastupanje) upisuju se na strani broj 5 jedinstvene registracione prijave osnivanja AD. Pri tome, u jednodomnom sistemu upravljanja jedan od direktora koji ima ovlašćenje za zastupanje može biti imenovan za Generalnog direktora (dakle generalni direktor u jednodomnom sistemu nije obavezan organ), dok je u dvodomnom sistemu jedan od izvršnih direktora koji ima ovlašćenje za zastupanje obavezno i Generalni direktor.
5.Zastupnici kod društva sa ograničenom odgovornošću i akcionarkog društva
5.1.Zakonom o privrednim društvima propisano je da društva imaju zakonske (statutarne) zastupnike i ostale zastupnike. Kada je reč o zakonskim (statutarnim) zastupnicima, Zakon je za svaku pravnu formu propisao koja su to lica odnosno funkcije, tako da se mora voditi računa da se kao zakonski zastupnici kod svake pojedine forme mogu upisati samo one funkcije koje zakon predviđa, dok se kod ostalih zastupnika funkcije ne registruju. Ovo međutim nije smetnja da društvo u svojim internim aktima određeno lice imenuje sa nekom funkcijom koju sâmo odabere.
5.2.Dozvoljene funkcije zakonskih (statutarnih) zastupnika po pravnim formama u skladu sa važećom zakonskom regulativom su sledeće za:
5.2.1.akcionarasko društvo: direktor, v.d. direktora, član odbora direktora, v.d. člana odbora direktora, predsednik odbora direktora, v.d. predsednika odbora direktora, generalni direktor, v.d. generalnog direktora, izvršni direktor, v.d. izvršnog direktora,
5.2.2.društvo sa ograničenom odgovornošću: direktor, v.d. direktora.
6.Zaključna razmatranja
6.1.Prilikom registracije društva sa ograničenom odgovornošću i akcionarskog društva, osnivačkim aktom, a kod akcionarskog društva osnivačkim aktom i statutom, potrebno je urediti, između ostalog, i pitanja povodom osnovnog kapitala, organa društva i zastupnika.
6.2.U slučaju izostanka odredbi o ovome ili neadkvetnom normiranju navedenih instituta, Registrator donosi rešenje kojim odbacuje podnetu registracionu prijavu i utvrđuje koji uslovi za registraciju nisu ispunjeni, te ostavlja naknadni rok za otklanjanje nedostatka.