Plaćanje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za fizičko lice–nerezidenta Republike Srbije, koji je osnivač i direktor privrednog društva
„Da li postoji obaveza plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za fizičko lice – nerezidenta Republike Srbije koji je osnivač i direktor privrednog društva?
Mišljenje Ministarstva finansija, br. 011-00-1483/2015-04 od 18.8.2016. god. Bilten službena objašnjenja i stručna mišljenja za primenu finansijskih propisa, str. 195-198, broj 7-8 jul-avgust 2016. godina LVI, ISSN 0354 – 3242, dostupno dana 26.2.2020. na
https://www.mfin.gov.rs/UserFiles/File/bilten%20strucna%20misljenja/2016/BILTEN%207-8%202016.pdflj
Prema navodima u zahtevu, fizičko lice koji je državljanin Republike Slovačke i nije rezident Republike Srbije, osnivač je i jedini član i direktor pravnog lica registrovanog u Republici Srbiji, sa kojim nije zasnovao radni odnos. S tim u vezi, navodi se da „sve svoje odluke u vezi navedenog pravnog lica donosi u Republici Slovačkoj“. Ukazuje se da je to fizičko lice po osnovu zaposlenja osigurano u Slovačkoj gde se plaćaju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje.
Prema odredbi člana 6. stav 1 tačka 15) Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Sl. glasnik RS“, br. 84/04, 61/05, 62/06, 5/09, 52/11, 101/11, 47/13, 108/13, 57/14, 68/14–dr.zakon i 112/15, u daljem tekstu: Zakon) propisano je da je osnivač, odnosno član privrednog društva osiguranik – fizičko lice koje radi u privrednom društvu čiji je osnivač odnosno član, bez obzira da li je sa privrednim društvom zasnovalo radni odnos. Pod radom se, pored radnog odnosa, podrazumeva i predstavljanje i zastupanje privrednog društva na osnovu upisa u registar nadležne organizacije, kao i obavljanje poslovodstvenih ovlašćenja i poslova upravljanja u skladu sa zakonom kojim se uređuje položaj privrednih društava.
Doprinose za osnivača, odnosno člana privrednog društva obračunava i plaća privredno društvo čiji je član (član 53. Zakona).
Prema odredbi člana 12. stav 1. tačka 2) Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju („Sl. glasnik RS“, br. 34/03, 64/04, 84/04, 85/05, 101/05, 63/06, 5/09, 107/09, 101/10, 93/12, 62/13, 108/13, 75/14 i 142/14), osiguranici samostalnih delatnosti su lica koja su osnivači, odnosno članovi privrednih društava u skladu sa zakonom koji u njima rade, bez obzira da li su u radnom odnosu u privrednom društvu čiji su osnivač, odnosno član. Pored toga, saglasno tački 3) stav 1. član 12. tog zakona, osiguranici samostalnih delatnosti jesu i lica koja obavljaju poslove po osnovu ugovora o delu odnosno poslove po osnovu autorskog ugovora, kao i poslove po osnovu drugih ugovora, kod kojih za izvršen posao ostvaruju naknadu, a nisu osigurani po drugom osnovu. Radom u smislu stava 1. tačka 2) tog člana zakona se smatra i predstavljanje i zastupanje privrednih društava od strane njihovog osnivača, odnosno članova na osnovu upisa u registar nadležne organizacije, kao i obavljanje poslovodstvenih ovlašćenja i poslova upravljanja u skladu sa zakonom kojim se uređuje položaj privrednih društava stav 2. član 12. Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju).
Dakle, imajući u vidu navedene odredbe zakona, osnivač privrednog društva koji u njemu radi kao direktor, bez zasnivanja radnog odnosa, i upisano je u registar nadležne organizacije kao lice koje obavlja poslovodstvena ovlašćenja i poslove upravljanja u skladu sa zakonom kojim se uređuje položaj privrednih društava, obveznik je doprinosa za obavezno socijalno osiguranje (doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, a ako nije osiguran po drugom osnovu i doprinosa za zdravstveno osiguranje) osim ako međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno. Naime, s obzirom da se u predmetnom slučaju u pogledu obaveze plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje u Republici Srbiji, kao prethodno postavlja pitanje primene odredaba bilateralnog međunarodnog ugovora u oblasti socijalnog osiguranja zaključenog sa Republikom Slovačkom, radi davanja odgovora u delu koji se odnosi na primenu navedenog ugovora predmetni dopis je prosleđen Ministarstvu za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, u čijem delokrugu je davanje mišljenja o primeni ugovora u konkretnom slučaju“.